وزن کودک از دوران بارداری مادر شکل می گیرد و نکات مهم دوران بارداری را باید رعایت کند تا کودک ویتامین ها و مواد مغذی را جذب کند. علت کاهش وزن در کودک بسیار متفاوت است اما به هر دلیلی برای مادران یک کابوس است.
بعضی از کودکان به دلیل بد غذایی و یا نخوردن غذا در تایم مشخص به کاهش وزن دچار می شوند که جای نگرانی ندارد زیرا به مرور و با تشویق پدر و مادر یا به کمک دکتر اطفال و یا دکتر تغذیه حل خواهد شد ولی اگر فکر میکنید کودکتان وزنش بالا نمی رود و یا در حال کم کردن بی دلیل وزنش است حتما به یک متخصص مراجعه فرمایید.
در ادامه با پیانو استایل همراه باشید تا دلایل کاهش وزن در کودکان را بررسی کنیم.
کاهش وزن ناخواسته در کودکان می تواند نگران کننده باشد و ممکن است دلایل زمینه ای مختلفی داشته باشد. در صورت مشاهده کاهش وزن قابل توجه و غیرقابل توضیح در کودک، ضروری است که با یک متخصص مشورت کنید.
در اینجا چند دلیل متداول برای کاهش وزن در کودکان همراه با مثال آورده شده است:
1- دریافت کالری ناکافی:
- اشتهای ضعیف: برخی از کودکان ممکن است به دلیل بیماری، دارو یا مسائل عاطفی مانند استرس یا اضطراب، اشتهای خود را کاهش دهند.
- خوردن انتخابی: عادات غذایی دقیق می تواند منجر به دریافت محدود مواد مغذی و کالری ضروری شود.
2- شرایط پزشکی زمینه ای:
- اختلالات گوارشی: شرایطی مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون یا آلرژی های غذایی می تواند در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کند و باعث کاهش وزن شود.
- مشکلات تیروئید: کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) می تواند متابولیسم را کند کند و منجر به کاهش وزن شود.
- دیابت: دیابت کنترل نشده، به ویژه نوع 1، می تواند به دلیل ادرار بیش از حد و کاهش کالری منجر به کاهش وزن شود.
- عفونت های مزمن: عفونت هایی مانند سل یا HIV می توانند باعث کاهش وزن شوند زیرا پاسخ ایمنی بدن به انرژی بیشتری نیاز دارد.
- سرطان: برخی از سرطان ها مانند لوسمی، لنفوم یا تومورهای مغزی می توانند بر اشتها و متابولیسم کودک تأثیر بگذارند.
3- عوامل روانشناسی:
- اختلالات خوردن: شرایطی مانند بی اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی یا اختلال مصرف غذای اجتنابی/محدود کننده (ARFID) می تواند باعث کاهش وزن قابل توجه شود.
- افسردگی یا اضطراب: پریشانی عاطفی می تواند بر عادات غذایی کودک تأثیر بگذارد و منجر به کاهش وزن شود.
4- اختلالات متابولیک:
- ناهنجاری‌های متابولیک: اختلالات متابولیک نادر، مانند بیماری‌های میتوکندریایی، می‌تواند تولید و استفاده از انرژی بدن را مختل کند.
- شرایط ژنتیکی: برخی از سندرم های ژنتیکی، مانند سندرم پرادر ویلی، می توانند منجر به گرسنگی سیری ناپذیر و چاقی شوند.
5- بیماری مزمن یا داروها:
- بیماری های مزمن: شرایطی مانند فیبروز کیستیک، بیماری التهابی روده، یا نقص مادرزادی قلب می تواند بر رشد و وزن کودک تأثیر بگذارد.
- داروها: برخی از داروها، از جمله محرک هایی که برای درمان اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) استفاده می شوند، می توانند اشتها را کاهش دهند.
6- شیوه های ضعیف تغذیه:
- تغذیه نامناسب: ارائه یک رژیم غذایی نامتعادل یا حذف وعده های غذایی می تواند منجر به دریافت کالری ناکافی شود.
- بی توجهی: در موارد بی توجهی، کودک ممکن است غذا یا مراقبت کافی دریافت نکند که منجر به کاهش وزن و مشکلات رشد می شود.
7- سطوح فعالیت بدنی:
- ورزش بیش از حد: فعالیت بدنی در کودکان بدون دریافت کالری کافی می تواند منجر به کاهش وزن، به ویژه در نوجوانان ورزشکار شود.
8- مشکلات دندانی یا دهانی:
مشکلات دندانی: درد دندان، حفره ها یا ناراحتی دهان می تواند غذا خوردن را برای کودک دشوار کند و منجر به کاهش وزن شود.
9- فاکتورهای محیطی:
فقر: دسترسی محدود به مواد غذایی مغذی به دلیل عوامل اجتماعی-اقتصادی می تواند به سوء تغذیه و کاهش وزن کمک کند.
ناامنی غذایی: دسترسی نامشخص به غذای کافی می تواند منجر به کاهش کالری دریافتی شود.
مهم است که به خاطر داشته باشید که کاهش وزن در کودکان را نباید نادیده گرفت، به خصوص زمانی که ناخواسته یا همراه با علائم دیگر باشد. با یک متخصص اطفال مشورت کنید تا علت زمینه ای را ارزیابی کنید و یک برنامه درمانی مناسب برای رفع مشکل و اطمینان از سلامت کودک تهیه کنید.
علت کم شدن وزن کودک چیست؟
وزن گیری کودکان همیشه در حالت نرمال نیست و در حال نوسان است اما اگر مطمئن شدید کاهش وزن در کودک غیر منتظره است حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
برای اطمینان از وزن کودک باید شاخص توده بدنی یا بی ام آی او را محاسبه کنید، برای انجام این کار باید قد و سن کودک خود را در نظر بگیرید و بهتر است این کار را پزشک کودک انجام دهد تا مقدار چربی بدن را هم محاسبه و یا پیش بینی کند. شاخص توده بدنی به شما کمک می کند که بدانید کودک شما کمبود، اضافه و یا وزنی نرمال دارد.
البته مواردی هم وجود دارد که باید آن ها را در نظر بگیرید مثلا ژن در خانواده، بعضی از پدر و مادرها اندام لاغری دارند و وزن آن ها زیاد نمی شود یا مکان زندگی و تاثیر جغرافیایی روی سیستم بدن و یا با رشد قد کودک وزنش کم می شود تا این مراحل طی شود و وزن کودک با قد او در یک رده متناسب قرار بگیرد و به وزن ایده آل برسد.
همه ی این ها دلایلی هستن که باعث کاهش وزن در کودک می شوند. پس بهتر است کودک خود را برای چکاپ هر چند وقت یک بار پیش پزشک خودش ببرید.
عوامل خطرناکی که باعث کم شدن وزن کودک می شوند:
مواردی هم وجود دارند که نباید به راحتی از کنار آن ها گذشت و از آن ها چشم پوشی کرد و اگر هر یک از این علائم را در کودک خود دیدید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- سرماخوردگی در کودک و تب
- کم آبی بدن
- کاهش و افزایش دفعات ادرار
- اسهال کودک و یا استفراغ
- سرطان
- افسردگی در کودکان
- مشکلات دستگاه گوارش
- و….
استراتژی های افزایش وزن در کودکان
جهت بالا بردن وزن کودک و جلوگیری از کاهش وزن در کودک خود باید از پزشک تغذیه کمک بگیرید تا میزان و نیاز اصلی کالری بدن کودک خود را بدانید و برنامه غذایی او را مرتب کنید و از مواد غذایی با خاصیت بالا استفاده کنید.
برای این کار برچسب های هر مواد غذایی را مطالعه کنید تا میزان کالری آن مواد غذایی را به راحتی محاسبه کنید و ویتامین های بدن کودک خود را تامین کنید و آن ها را تقویت کنید.
کودکان بیشتر از بزرگسالان فعالیت دارند و مقدار غذا و کالری که مصرف می کنند از مقدار سوختن انرژی در آن ها کمتر است پس سعی کنید وعده غذایی و میان وعدهای کودک را پر انرژی و مفیدی انتخاب کنید.
- افزایش چربی های سالم و مفید در وعده غذایی آنها
- جا دادن میوه و سبزیجات در برنامه غذایی
- لبنیات و غذاهایی سرشار از پروتئین مانند: شیر، ماست، حبوبات، تخم مرغ و ماهی و …
- کربوهیدرات ها برای بدن کودک بسیار ضروری هستند مانند: ماکارانی و برنج و پوره ی سیب زمینی و انواع تست ها…
- حذف کردن هله هوله مانند: پفک و چیپس و هر چیزی که ارزش غذایی پایینی دارد.
- آجیل ها را در وعده های غذایی او اضافه کنید.
کودک خود را تشویق کنید، تا برای غذا نخوردن پافشاری نکند مثلا برای خرید سبزیجات و نان از او نظر و کمک بخواهید و در زمانی مناسب بدون هیچ گونه شتابی برای کودک خود وقت بگذارید و با هم به آماده کردن وعده های غذایی و خوردن آن بپردازید.
کاهش وزن در کودک چیزی طبیعی است و دلایل گوناگونی وجود دارد در بعضی مواقع بسیار طبیعی است. اما با انجام نکات ذکر شده توقع سریع بالا رفتن وزن کودک را نداشته باشید و از وزن کردن مدام او در خانه خودداری کنید زیرا این کار باعث اضطراب و آگاهی در کودک می شود و احساس می کند ضعفی در وجودش پدیدار شده.
اگر با تمام راه های ذکر شده کاهش وزن در کودک همچنان نمایان بود و از بین نرفت حتما برای کشف هر گونه بیماری با پزشک او همکاری کنید و یا اگر فرزند شما از خوردن وعده های غذایی اجتناب می کند حتما دلیل روان شناختی وجود دارد که با مراجعه به روانگر و کمی صبوری می توانید این مشکل را برطرف کنید.
برای سلامت کودک او را برای رفتن به کلاس های ورزشی تشویق کنید تا استایل کودک و تناسب اندامش حفظ شود. و یا باهم روزانه به پیاده روی دوستانه بروید. تماشای تلویزیون، بازی های رایانه ای و هر چیزی که به سلامت روان کودک شما آسیب می رساند را کم کنید این کار را زمانی که کودک در حال خوردن وعده های غذایی است حتما اجرا کنید و اجازه ندهید در زمان میل کردن غذا سرگرم کار دیگری باشد.
