خواب کودکان با هم دیگر متفاوت است. نحوه خواباندن کودکان در فرهنگ ها و قبایل متفاوت است. بعضی ها این باور را دارند که هنگام خواباندن، نوزاد را قنداق می کنند و برخی دیگر لباس نازک بر تن نوزاد خود می کنند. جای خواب نوزاد در بین خانواده ها متفاوت است. ممکن است کودک در یک اتاق مجزا و یا در یک رختواب کنار خانواده بخوابد.
برخی از کودکان به پهلو میخوابد و برخی روی شکم یا پشت. عادت ها متفاوت است. والدین برای خواب کودکان برنامه های متفاوتی را پیاده می کنند و این موضوع عادت کودک می شود. به همین دلیل یک کودک در محیطی روشن و یا نیمه روشن و با صدای تلویزیون و… مشکلی ندارد اما کودکی باید در محیطی آرام و تاریک بخوابد.
زمانی که نوزاد شما شیرخوار است به غذا بیشتر از خواب نیاز دارد. در این صورت بهتر است که کنار شما باشد زیرا نوزاد باید هر 2 ساعت یک بار شیر بخورد تا زمانی که به خوردن غذای کمکی برسد. خواب نوزادان، 10 تا 18 ساعت در روز است. نوزادان با برنامه ی خواب منظم، راحت تر و بهتر می خوابند اما زمانی که خیلی کوچک هستند نمی توانند شب و روز را تشخیص دهند و هر زمانی امکان دارد بخوابند.
برنامه روزمره برای خواب کودکان
- روش درست خواباندن کودک: والدین برای خواباندن کودک خود باید روشی را انتخاب کنند که کودک خواب راحتی داشته باشد و در طول شب به کرات بیدار نشود تا در طول روز رفتاری رضایت بخش داشته باشد. یک الگو و روش مناسب را برای سلامت نوزاد به کار بگیرید تا عادت کودکتان شود و برنامه ی خواب او منظم باشد تا از مشکلاتی که در آینده امکان دارد برای خواب او ایجاد شود جلوگیری کنید. برای مثال اگر کودک شما عادت دارد در آغوش پدر و مادر و در حین راه رفتن والدین بخوابد و حتی در نیمه شب هم اگر بیدار شود باید با همین روش بخوابد باید بگوییم شما در خواب کودک دخالت کرده اید و یادگیری خوابش را به تعویق انداخته اید.
- محیط خواب کودک: برای آرامش کودک و خودتان باید به او یاد دهید که هنگام خواب باید بدون لالایی و تکان دادن، خودش بخوابد و این موضوع برای کودک شما بسیار مهم است که خوابی آرام و پیوسته داشته باشد. بسیاری از والدین کودک را نزد خود می خوابانند و این موضوع تا چندین سال تکرار می شود. ممکن است کودک در کنا شما به راحتی بخوابد اما ادامه ای این موضوع در طولانی مدت برای شما و کودکتان مطلوب نیست.
- برنامه و روشی متناسب با وضعیت خانواده: برای کودک خود برنامه ای منظم طبق وضعیت خانواده خود تعیین کنید و هر شب زمانی را به کودک خود اختصاص دهید و براش توضیح دهید که چه کارهایی را باید مطابق برنامه انجام دهد. برای کودکان کوچک و نوپا سخت است که از والدین جدا شده و به تنهایی بخوابند و این موضوع به آن ها حس محرومیت از بهترین لحظات کنار والدین بودن را می دهد. بهتر است چند ساعت قبل از خواب از بازی هایی که هیجانی با کودک اجتناب کنید و به جای آن با کودک خود گفتگو و یا بازی های آرام کنید و برایش کتاب بخوانید و اگر از شما خواست که بیشتر برایش وقت بگذارید نباید تسلیم خواسته اش شوید و باید متوجه شود که وقت خوابش رسیده تا اینگونه مقررات را یاد بگیرد.
- خوابیدن کودک کنار والدین: این موضوع مشکل خیلی از پدر و مادرها است که می گویند کودکشان به هر دلیلی می خواهد کنار ما بخوابد. خوب بهتر است بدانید این بزرگ ترین اشتباه است و در آینده کودک شما تاثیر منفی می گذارد. همه‌ی ما می دانیم که هر کسی در رختخوابی جداگانه راحت تر به خواب می رود، پس بهتر است به فرزند خود این موضوع را آموزش دهید. کنار والدین خوابیدن به مدت چند روز آن هم به دلیل مهمی مانند: سرماخوردگی کودک و یا زمانی که روحیه‌ی مناسبی ندارد قابل توجیه است اما بیشتر از مدت معیین این عمل قابل توجیح نیست. به تنهایی خوابیدن کودک در رشد روانی او در بلند مدت تاثیر بسزایی دارد.
- داشتن اشیاء و یا اسباب بازی که برای او آرامش خاطر را می آورد: به جای آن که کودک شما عادت داشته باشد که کنارش بخوابید تا خوابش ببرد بهتر است از اسباب بازی و یا اشیایی استفاده کنید که او به آن علاقه نشان میدهد و به کودک اطمینان دهید که تا هر زمانی که بخواهد می تواند آن را نزد خود نگه دارد. این کار به او آرامش می دهد که راحت تر از شما جدا شود و به رختخواب خود برود.
بسیاری از کودکان در روابط و زندگی اجتماعی دچار مشکل می شوند زیرا عادت دارند که کنار والدین خود باشند و این موضوع را زمانی متوجه می شوید که او را در مهد کودک هم نمی توانید تنها بگذارید.
برای موفقیت در تنظیم خواب کودک:
- در طول روز با کودک خود بازی هایی با فعالیت زیاد داشته باشید و قبل از خواب سعی کنید کودک خیلی هیجان زده نشود تا آرام بخواب برود در کل ارتباط با کودکان را پیچیده ای نیست.
- فعالیت ها را چندین روز تکرار کنید تا ساعت خواب او تنطیم شود.
- بسیاری از کودکان بعد از حمام کردن راحت تر به خواب می روند، پس به آن دقت داشته باشید.
- فعالیتی را که کودک به آن علاقه دارد برای آخر وقت بگذارید و آن را در اتاق کودک انجام دهید تا کودک به زمان خواب خود علاقه پیدا کند و فضای خوابش را دوست داشته باشد.
- شرایط خوابیدن را برایش محیا کنید. سعی کنید صداها و چراغ ها آن طوری باشد که او می تواند راحت تر بخوابد و اگر در نیمه شب از خواب بیدار شد آن فضا را تغییر ندهید.
ایمنی کودک در خواب
کودکان بسیار حساس هستند پس برای خواباندن آن ها نکات زیر را انجام دهید تا احتمال SISDS (سندرم مرگ ناگهانی نوزاد) کاهش یابد.
- جای امن را برای خواباندن کودک خود انتخاب کنید. برای مثال: اگر کودک شما روی صندلی و تاب به خواب رفته، سعی کنید او را به سطحی صاف و محکم منتقل کنید.
- کودک خود را به پشت بخوابانید.
- کودک را بر روی تختی که خود هستید نخوابانید و اگر در اتاق با شما بود جای او را جدا کنید.
- از گرم کردن بیش از حد کودک و یا پوشاندن سر او جدا خودداری کنید.
- از دستگاه SISDS برای کاهش خطر استفاده نکنید و به این دستگاه ها اعتمادی نداشته باشید.
- برای تزریق واکسن های کودک به موقع اقدام کنید و با او تماس فیزیکی لازم را برقرار کنید.
- هنگامی که نوزاد شما بیدار است او را روی شکم بخوابانید و به یاد داشته باشید که شیر را سر وقت به کودک بدهید.
- از کشیدن سیگار و قلیان کنار کودک و مکانی که کودک در آن حضور دارد اجتناب کنید.
کلام آخر
خواب کودک تاثیر به سزایی در فرآیند و مراحل رشد نوزاد دارد پس بهتر است دقیق تر و منظم تر به آن عمل کنید و فراموش نکنید که تایم خواب، مکان خواب و آرامش او موقع خوابیدن تاثیر زیادی در آینده کودک شما دارد و اگر تنظیم کردن تایم خواب کودک برای شما سخت است بهتر است از یک روانشناس کمک بگیرید.
