تولد زود هنگام نوزاد که به نام زایمان زودرس نیز شناخته می شود، زمانی است که نوزاد قبل از اتمام هفته سی و هفتم بارداری به دنیا می آید. بارداری کامل معمولا 40 هفته طول می کشد. زایمان زودرس می‌تواند نتیجه عوامل مختلفی باشد، مانند شرایط پزشکی در مادر، عفونت‌ها، بارداری‌های چند قلو، یا عوامل سبک زندگی.
نوزادان نارس ممکن است با طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه، عفونت‌ها و تاخیر در رشد مواجه شوند. هر چه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، خطر عوارض بیشتر است. با این حال، با پیشرفت‌های فناوری پزشکی و مراقبت، بسیاری از نوزادان نارس زنده می‌مانند و به زندگی سالم ادامه می‌دهند.
پیشگیری از زایمان زودرس می‌تواند شامل اقداماتی مانند مراقبت‌های منظم دوران بارداری، مدیریت شرایط پزشکی، اجتناب از مصرف دخانیات و مواد و کاهش استرس باشد.
در مواردی که زایمان زودرس اجتناب‌ناپذیر است، مداخلات پزشکی مانند کورتیکواستروئیدها برای تقویت رشد ریه، آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری از عفونت‌ها، و مراقبت‌های تخصصی نوزادان می‌توانند به بهبود نتایج برای نوزاد کمک کنند.
یک نوزاد تازه متولد شده می تواند:
- نارس دیررس، بین 34 تا 36 هفته کامل بارداری و در سه ماه سوم بارداری متولد شده است.
- نسبتاً نارس، بین هفته های 32 تا 34 بارداری متولد شده اند.
- بسیار نارس، بین هفته ۲۸ تا ۳۲ بارداری متولد شده است.
- بسیار نارس، قبل از هفته ۲۸ بارداری متولد شده است.
بیشتر زایمان های نارس در اواخر مرحله نارس اتفاق می افتد.
- در این قسمت از مقاله از شما دعوت می شود از سایت پیانو استایل دیدن فرمایید و بهترین ها را برای کودک خود رقم بزنید.
علائم زایمان زودرس
علائم زایمان زودرس می تواند شامل موارد زیر باشد:
- انقباضات: انقباضات منظمی که هر ده دقیقه یا بیشتر اتفاق می‌افتد.
- فشار در لگن: احساس فشار یا سنگینی در لگن یا پایین شکم.
- کمردرد: درد مداوم یا متناوب که در قسمت پایین کمر احساس می شود.
- افزایش ترشحات واژن: افزایش ترشحات واژن، به خصوص اگر آبکی یا خونی باشد.
- دردهای قاعدگی: گرفتگی هایی که شبیه دردهای قاعدگی هستند.
- ناراحتی لگن: ناراحتی یا درد در ناحیه لگن.
- پارگی غشا: اگر کیسه آمنیوتیک پاره شود، مایعی از واژن ترشح می‌شود یا چکه می‌کند.
مراقبت ویژه از نوزادان نارس
نوزادان نارس به مراقبت های ویژه در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) نیاز دارند تا از رشد و تکامل آنها تا زمانی که آماده رفتن به خانه شوند حمایت شود. در اینجا برخی از روش‌هایی وجود دارد که نوزادان نارس ممکن است مراقبت‌های تخصصی دریافت کنند:
- تنظیم دما: نوزادان نارس به سختی دمای بدن خود را تنظیم می کنند، بنابراین آنها را اغلب در انکوباتور یا گرمکن قرار می دهند تا دمای بدن خود را ثابت نگه دارند.
- حمایت از تغذیه: نوزادان نارس ممکن است در ابتدا نتوانند از طریق دهان تغذیه کنند، بنابراین، تغذیه را از طریق لوله تغذیه یا داخل وریدی دریافت کنند. ممکن است یک متخصص تغذیه نوزادان در ایجاد یک برنامه تغذیه مناسب برای نوزاد نقش داشته باشد.
- حمایت تنفسی: نوزادان نارس ممکن است به حمایت تنفسی مانند اکسیژن درمانی، تهویه مکانیکی یا حمایت تنفسی غیرتهاجمی نیاز داشته باشند.
- نظارت: نوزادان نارس ممکن است از نظر علائم عوارض، مانند عفونت، آپنه (وقفه در تنفس)، برادی کاردی (آهسته شدن ضربان قلب) یا زردی نوزادان به دقت تحت نظر باشند.
- حمایت رشد: نوزادان نارس ممکن است از حمایت‌های رشدی مانند فیزیوتراپی، کاردرمانی یا تحریک حسی برخوردار شوند تا به آنها کمک کند به نقاط عطف رشد برسند.
- مراقبت خانواده محور: NICU ها اغلب مراقبت خانواده محور را ارائه می دهند که شامل مشارکت و حمایت از والدین در مراقبت از نوزادشان می شود. این می‌تواند شامل ارائه آموزش، حمایت عاطفی، و فرصت‌هایی برای والدین برای مشارکت در مراقبت از نوزادشان باشد.
به طور کلی، مراقبت از نوزادان نارس چند رشته ای است و شامل تیمی از ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، از جمله متخصصان نوزادان، پرستاران، درمانگران تنفسی، متخصصان تغذیه، و مددکاران اجتماعی است. هدف ارائه مراقبت های تخصصی برای کمک به رشد و تکامل نوزادان نارس و در نهایت سالم رفتن به خانه است.
عوامل و علل خطر
تولد زودرس می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود و برخی از نوزادان ممکن است در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین باشند. در اینجا برخی از عوامل خطر برای نوزادان نارس آورده شده است:
- زایمان زودرس قبلی: زنانی که قبلاً زایمان زودرس داشته‌اند در معرض خطر بیشتری برای این مورد در بارداری‌های بعدی هستند.
- حاملگی چند قلو: دوقلوها، سه قلوها یا سایر چند قلوها بیشتر احتمال دارد که زودتر از موعد به دنیا بیایند.
- شرایط پزشکی: زنان مبتلا به شرایط پزشکی مانند فشار خون بالا، دیابت بارداری یا عفونت ممکن است در معرض افزایش خطر زایمان زودرس باشند.
- عوامل سبک زندگی: سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر و تغذیه نامناسب می تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.غذاهای مغذی برای مادران باردار یک مورد مهم می باشد.
- ناتوانی دهانه رحم: ضعف در دهانه رحم ممکن است باعث باز شدن خیلی زود آن شود و منجر به زایمان زودرس شود.
- مشکلات جفت: جدا شدن جفت، جایی که جفت خیلی زود از رحم جدا می‌شود، یا جفت سرراهی، جایی که جفت به طور جزئی یا کامل دهانه رحم را می‌پوشاند، می‌تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.
- ناهنجاری های رحمی: زنان دارای ناهنجاری های رحمی، مانند رحم دو شاخ یا رحم منفصل، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس باشند.
- لقاح آزمایشگاهی (IVF): زنانی که از طریق IVF باردار می شوند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس باشند.
توجه به این نکته ضروری است که همه تولدهای نارس قابل پیشگیری نیستند و برخی از نوزادان ممکن است به دلایل نامشخصی نارس متولد شوند. با این حال، با شناسایی و مدیریت عوامل خطر، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می توانند برای کاهش خطر زایمان زودرس و ارائه مراقبت های مناسب برای نوزادان نارس تلاش کنند.
عوارض
زایمان زودرس می تواند خطر عوارض مختلفی را برای نوزاد افزایش دهد، از جمله:
- سندرم دیسترس تنفسی (RDS): این یک عارضه شایع زایمان زودرس است که در آن ریه‌های نوزاد به طور کامل رشد نکرده و تنفس را برای او دشوار می‌کند.
- آپنه: نوزادان نارس ممکن است دچار آپنه شوند که یک مکث موقت در تنفس است و ممکن است نیاز به حمایت تنفسی داشته باشد.
- خونریزی داخل بطنی (IVH): این خونریزی در مغز است که می تواند در نوزادان نارس به دلیل رگ های خونی نابالغ در مغز رخ دهد.
- مجرای شریانی ثبت شده (PDA): این وضعیتی است که در آن مجرای شریانی، رگ خونی که دو شریان اصلی قلب را به هم متصل می کند، به درستی بسته نمی شود، که می تواند منجر به مشکلات قلبی و ریوی شود.
- رتینوپاتی نارس (ROP): این یک بیماری چشمی است که می تواند در نوزادان نارس رخ دهد، جایی که رگ های خونی در شبکیه به درستی رشد نمی کنند.
- عفونت ها: نوزادان نارس به دلیل سیستم ایمنی توسعه نیافته در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت هستند.
- مشکلات تغذیه: نوزادان نارس ممکن است به دلیل عملکرد نابالغ گوارشی و بلع، در تغذیه مشکل داشته باشند.
- تأخیر در رشد: نوزادان نارس ممکن است در معرض خطر بیشتر تاخیرهای رشدی، از جمله تاخیرهای حرکتی، شناختی و زبانی باشند.
- فلج مغزی: نوزادان نارس در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فلج مغزی هستند، گروهی از اختلالات که بر حرکت و هماهنگی تأثیر می گذارد.
نقاط عطف در رشد و تکامل ذهنی نوزاد + تغذیه با شیر مادر
شدت این عوارض بسته به سن حاملگی نوزاد و سایر عوامل خطر ممکن است متفاوت باشد. با مراقبت و حمایت پزشکی مناسب، بسیاری از نوزادان نارس می توانند بر این عوارض غلبه کنند و زندگی سالمی داشته باشند.
جلوگیری و پیشگیری از زایمان زودرس
پیشگیری از زایمان زودرس می‌تواند شامل اقدامات مختلفی باشد، از جمله:
- مراقبت های منظم دوران بارداری: مراقبت های منظم قبل از تولد می تواند به شناسایی و مدیریت هر گونه شرایط پزشکی که ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد، کمک کند.
- مدیریت شرایط پزشکی: زنان مبتلا به شرایط پزشکی مانند فشار خون بالا، دیابت یا عفونت باید با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود برای مدیریت این شرایط در دوران بارداری همکاری کنند.
- اجتناب از مصرف دخانیات و مواد: استعمال دخانیات، مصرف مواد مخدر و مصرف الکل در دوران بارداری می تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد و باید از آن اجتناب کرد.
- کاهش استرس: سطوح بالای استرس در دوران بارداری ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد، بنابراین یافتن راه‌هایی برای مدیریت استرس، مانند ورزش بارداری، تکنیک‌های آرام‌سازی یا مشاوره می‌تواند مفید باشد.
- مدیریت ناتوانی دهانه رحم: زنان مبتلا به ناتوانی دهانه رحم ممکن است به سرکلاژ گردن نیاز داشته باشند، روشی که در آن دهانه رحم بسته می شود تا از باز شدن زودرس جلوگیری شود.
- شناسایی حاملگی های چند قلو: شناسایی و مدیریت زودهنگام حاملگی های چندقلو می تواند به کاهش خطر زایمان زودرس کمک کند.
- اجتناب از مداخلات غیر ضروری: اجتناب از مداخلات غیر ضروری در دوران بارداری، مانند القای زایمان یا سزارین انتخابی، می تواند به کاهش خطر زایمان زودرس کمک کند.
- مراقبت‌های قبل از بارداری: زنانی که قصد باردار شدن دارند باید مراقبت‌های قبل از بارداری را برای شناسایی و مدیریت عوامل خطرزای زایمان زودرس دریافت کنند.
