عدم تحمل لاکتوز در کودکان بسیار شایع می باشد و تقریبا اکثر کودکان پس از خوردن شیر دچار بی قراری، نفخ و اسهال می شوند همین موضوع کافی است تا والدین رزیم غذایی مناسب را برای کودک خود بکار ببرند.
لاکتوز نوعی آلرژی است که سیستم دفاعی بدن را فعال کرده و به هنگام استفاده از لاکتوز سیستم دفاعی واکنش از خود نشان می دهد. آلرژی به لاکتوز نوعی عارضه ی گوارشی می باشد.
عدم تحمل سیستم گوارشی به این معنا می باشد که بدن نمی تواند آنزیم های کافی برای هضم تولید کند در نتیجه لاکتوز هضم نشده در روده باقی می ماند و مشکلاتی از قبیل دل درد، دلپیچه، نفخ، اسهال و… را به وجود می آورد.
قندی که در شیر گاو و یا محصولات لبنی مانند پنیر، ماست و … وجود دارد را لاکتوز می نامند که اکثرا به آن حساسیت دارند حتی بزرگسالان لاکتوز در سایر مواد غذایی نیز وجود دارد.
روده ی کوچک یکی از اعضای بدن می باشد که اکثر هضم غذاها در آن انجام می شود و جذب مواد مغذی وظیفه ی آن می باشد و زمانی که از لاکتوز استفاده می کنیم آنزیمی با نام لاکتاز تولید می شود تا این مواد را هضم کند اما وقتی آنزیم های لاکتاز کاهش پیدا می کنند، لاکتوز جذب نمی شود و در روده باقی می ماند که فرد را دچار علائم مشخصی می کند.
تفاوت آلرژی با عدم تحمل لاکتوز
آلرژی نوعی واکنش سیستم ایمنی بدن می باشد و لاکتوز عارضه ای گوارشی می باشد اما علائمی مشابه دارند مانند: دل درد، اسهال در کودک، دلپیچه و … برخی از کودکان پس از استفاده از محصولات لبنی دچار این عارضه ها می شوند اما برخی به علت آلرژی به مواد لبنی می باشد و برخی به دلیل عدم تحمل لاکتوز می باشد.
برخی کودکان با خوردن محصولات لبنی دچار: خارش صورت و بدن، ورم لبها، کهیر، آبریزش بینی و … می شوند از این رو می توان پی برد که کودک آلرژی به یکی از پروتئین هایی که در شیر گاو وجود دارد داشته است.
محصولات غذایی که حاوی لاکتوز می باشند
لاکتوز در بسیاری از داروها و مواد غذایی وجود دارد به همین علت است که اکثر کودکان حتی زمانی که از لبنیات استفاده نمی کنند باز هم دچار این عارضه ها می شوند محصولاتی مانند:
- غذاهای آماده
- کنسروها
- محصولات و غذاهای یخ زده
- محصولاتی که دارای مواد نگهدارنده هستند.
به همین دلیل اگر بدن کودک شما به این مواد غذایی واکنش نشان می دهد بهتر است مواد تشکیل دهنده روی برچسب مواد غذایی که خریداری می کنید را مطالعه کنید. روی بیشتر این مواد غذایی نام لاکتوز نوشته شده است که در نتیجه باید از استفاده آن برای کودک خودداری کنید مانند: انواع لبنیات، شیرخشک، کشک و…
علائمی که پس از مصرف لاکتوز در کودکان رخ می دهد
بیشتر علائمی که بر اثر لاکتوز اتفاق می افتند بسته بر میزان استفاده از آن می باشد هر چه کودک بیشتر از آن استفاده کند در واقع علائم بیشتری خواهید دید. این علائم چنددقیقه و یا چندساعت پس از مصرف نمایان خواهند شد. بر اساس میزان استفاده آن این علائم می توانند خفیف و یا بسیار شدید باشند مانند:
- اسهال و گاز روده ها
- شل شدن مدفوع
- تهوع و استفراغ
- دلپیچه و دل درد
- نفخ و گرفتگی عضلات شکم
برای درمان و یا کم کردن این آلرژی ممکن است پزشک از شما بخواهد رژیم غذایی کودک را تغییر داده و مواد غذایی که حاوی لاکتوز می باشند را به طور کل حذف کنید تا متوجه این شوید که آیا علائم کودک از بین می رود یا خیر. این نوع عارضه هیچ گونه درمانی ندارد و نمی توان از به وجود آمدن آن جلوگیری کرد به همین دلیل باید از استفاده آن خودداری کنید و یا مصرف ان را محدود کنید.
سعی کنید از شیرخشک بدون چربی استفاده کنید و برچسب ها را به دقت مطالعه کنید اگر مواد غذایی که می خواهید خریداری کنید دارای برچشب نیست از خرید آن ها خودداری کنیدو برخی کودکان آلرژی کمی به لاکتوز دارند و می توانند مقادیر کم آن را به راحتی هضم کنند در نتیجه باید مقدار مصرف را کاهش دهید اما حذف نکنید با مرور زمان می توانید مقدار استفاده را متوجه شوید.
بهتر است برای خرید ماست به دنبال ماست های پروبیوتیک بروید که هضم آن ها برای سیستم گوارش آسان تر می باشد زیرا دارای باکتری های سالم هستند و تولید لاکتاز روده را بالا می برند در نتیجه هضم این ماده به راحتی انجام می شود.
دلایل عدم تحمل لاکتوز در کودکان
اینکه کودکان نمی توانند این ماده را تحمل کنند دلایل مختلفی دارد:
- سابقه در خانواده که امکان دارد در سنین مختلفی خود را نشان دهد.
- نوزادانی که نارس متولد شده اند که اغلب در این نوزادان عدم تحمل لاکتوز مدت زمان کوتاهی دارد.
- آسیب پذیری روده کوچک
- بیماری گوارشی
- عفونت های گوارشی
کمبود کلسیم در کودکانی که نمی توانند لبنیات استفاده کنند
همان طور که می دانید کودکان برای رشد و محکم شدن استخوان های بلدنشان به کلسیم نیاز دارند و این موضوعی که کودک به لاکتوز حساسیت پیدا می کند باعث شده تا والدین شیر و لبنیات را به طور کل از وعده های کودک حذف کنند به همین دلیل باید این اطمینان را داشته باشید که کودک شما از مواد غذایی دیگر کلسیم مورد نیاز روزانه خود را دریافت می کند.
کلسیم در کودکان نقش بسزایی دارد زیرا هم برای ترمیم و رشد استخوان ها و دندان ها کلسیم نیاز است و هم در پیشگیری از برخی بیماری ها نقش دارد. به همین دلیل اگر لبنیات را حذف می کنید سایر مواد غذایی و تامین کننده کلسیم را جایگزین کنید مانند:
- کلم پیچ و سبزیجاتی که دارای برگ سبز رنگ هستند.
- ماهی ساردین و سالمون
- آب پرتقال
- شیر سویا
- شلغم و…
