علت بی خوابی کودکان دلایل مختلفی دارد که در کودکان نیز متفاوت می باشد. اما روش های رفع بی خوابی و زود خوابیدن کودکان هم متفاوت می باشد، که می توان با کمک آن ها، بی خوابی کودک را از بین برد. توجه داشته باشید افرادی که برای رفع بی خوابی کودک از داروها استفاده می کنند آسیب بزرگی به بدن کودک وارد می کنند که در آینده جبران ناپذیر می باشد مگر اینکه به تشخیص پزشک تجویز شده باشد.
مشکل بی خوابی کودک و نوزاد یکی از دغدغه های والدین محسوب می شود همچنین خواب ناکافی باعث بروز بیماری ها و ضعف سیستم ایمنی بدن می شود. برخی کودکان برای خوابیدن مقاومت بالایی دارند و برخی مشکلاتی درونی دارند و این دلیل بی خوابی آن ها است که قبل از هر چیزی باید این موضوع را مشخص کنید.
کودکانی که خواب مناسب و کافی ندارند تمرکز و قدرت یادگیری آن ها کاهش پیدا می کند و بر خلق و خوی ان ها تاثیر مستقیمی دارد همچنین مانع از رشد جسمی و سلامت روحی ان ها می شود. بی خوابی کودکان نه تنها به آن ها آسیب وارد می کند بلکه خواب والدین را مختل کرده و باعث می شود آن ها نیز خواب کافی و مفید نداشته باشند.
بیشتر مشکلاتی که در خوابیدن کودکان رخ می دهد بسته به فعالیت های روزانه آن ها دارد تصور اینکه هر چه در روز فعالیت بیشتری داشته باشند خسته تر می روند به رختخواب کاملا اشتباه است کودکان باید به میزان تغذیه ای که دارند فعالیت داشته باشند چرا که بدن آن ها ضعیف می باشد و به انواع ویتامین ها و مواد مغذی نیاز دارد در نتیجه اگر تمام آن ها را برای فعالیت روزانه خود بسوزانند دیگر چیزی برای رشد و سلامت آن ها باقی نخواهد ماند.
ساعت خواب مناسب کودکان در سنین مختلف
گروه سنی | ساعت خواب مورد نیاز |
نوزادان (۴ تا ۱۲ ماه) | ۱۲ تا ۱۶ ساعت خواب مفید |
کودکان (۱ تا ۲ سال) | ۱۱ تا ۱۴ ساعت |
کودکان (۳ تا ۵ سال) | ۱۰ تا ۱۳ ساعت |
کودکان (۶ تا ۱۲ سال) | ۹ تا ۱۲ ساعت |
نوجوانان (۱۳ تا ۱۸ سال) | ۸ تا ۱۲ ساعت |
برای عملکرد بهتر کودکان و نوزادان بهتر است از این جدول استفاده شود. ساعات خواب برای هر گروه سنی متفاوت می باشد در نتیجه باید به ساعت و میزان خواب مفید آن ها توجه داشته باشید.
علت بی خوابی کودکان
عوامل مختلفی هستند که باعث بی خوابی کودکان می شوند یکی از مهمترین آن ها عادات غیر متعارف می باشد مثلا تماشا کردن تلویزیون در کنار خانواده تا دیر وقت که همین موضوع باعث می شود خواب از ذهن کودک دور شود و تا صب نتواند به راحتی بخوابد.
- استرس می تواند باعث بی خوابی کودکان شود. استرس درس، مشکلات مدرسه، مشکلات خانوادگی و … که برای رفع آن بهتر است والدین خود را به کودک نزدیک کنند و با او رابطه ای عاطفی برقرار کنند همچنین می توانید از یک مشاوره برای حل و برطرف کردن استرس های کودک کمک بگیرید.
- استفاده از کافئین می تواند باعث بی خوابی کودکان شود حتی استفاده بیش از حد از چایی می تواند باعث بی خوابی شود زیرا دارای مقادیر بسیار کمی از کافئین می باشد. در نتیجه بهتر است کودک را از استفاده این نوع نوشیدنی ها دور نگه دارید.
- استفاده از برخی داروها باعث بی خوابی می شود در نتیجه ختما مشکل را با پزشک معالج در میان بگذارید.
- برخی از عواملی که می توانند در بی خوابی کودکان تاثیر بگذارند وجود انواع آلرژی ها و بیماری های زودگذر می باشد.
تاثیرات مخرب بی خوابی کودکان و کمبود خواب
مشکلات خواب کودکان و بی خوابی کودکان یکی از دغدغه های والدین می باشد در نتیجه باید هر چه سریع تر به آن رسیدگی شود چرا که باعث بروز رفتارهای منفی در آن ها می شود مانند:
- بی خوابی کودکان در شب باعث خواب آلودگی آن ها در روز می شود.
- بدخلقی و عصبانیت و خشونت
- روابط اجتماعی ضعیف و بی حوصلگی در برقراری ارتباط
- ضعف در مسائل مربوط به درس و مدرسه
- نداشتن تمرکز کافی
- بروز مشکلات فراموشی و حافظه
- بی علاقگی و نداشتن انگیزه
- بی اشتهایی و یا کم اشتها شدن
- صعف در یادگیری مسائل جدید
- خطر بروز حوادث خطرناک برای کودک
- ضعیف شدن سلامت روان و جسم
- بروز مشکلات چاقی در کودکان
- بروز مشکلات عاطفی
- بی نظمی در کودک
- پیش فعالی
نشانه های بی خوابی کودکان
کودکانی که دچار بی خوابی می شوند نمی توانند با آرامش به خواب بروند و مدام در خواب غلت می زنند و یا با چرتی کوچک از خواب بیدار می شوند که نتیجه ی آن کسل شدن و بی حالی در طول روز می باشد. کودکان هم مانند بزرگسالان زمانی که خواب کافی نداشته باشند کنترولی بر خلف و خوی خود ندارند و مدام در حال شکایت و ناراحتی هستند بی خوابی کودکان می تواند تاثیر بسیار منفی روی حالت های ذهنی آن ها بگذارد.
زمانی که کودک شما دچار بی خوابی شده است نمی تواند روی رفتار خود کنترول داشته باشد همچنین تمرکز او از دست می رود و در طول روز بی حوصله و یا در حال چرت زدن است که همین موضوع می تواند دوباره باعث بی خوابی و کسل شدن او در شب شود.
روش های رفع بی خوابی کودکان
اتاق کودک را بررسی کنید، برخی کودکان ترس از تاریکی دارند و همین موضوع باعث بی خوابی آن ها می شود. مطمئن شوید که تخت کودک مناسب و راحت می باشد همچنین دمای اتاق می تواند باعث بی خوابی کودکان شود در نتیجه دمای متعادلی برای اتاق در نظر بگیرید. بهتر است تا زمانی که بی خوابی کودک برطرف شود تنها برای خوابیدن او را به اتاقش بفرستید زیرا برخی کودکان تصور می کنند زمانی که به اتاق می روند باید بازی کنند و یا تکالیف خود را انجام دهند و در نگاه آخر به خوابیدن به آن نگاه می کنند.
برنامه خوا کودک را منظم کنید تا رفته رفته ذهن و بدن او به ساعتی مشخص عادت کند. کودک باید دو ساعت قبل از خواب کمترین مایعات را استفاده کند و پرخوری قبل از خواب و یا گرسنگی می تواند باعث بی خوابی او شود در نتیجه اجازه ندهید قبل از خواب و به عنوان شام غذایی سنگین استفاده کند و یا گرستنه به رخت خواب خود برود.
استفاده از گوشی و تبلت را در آن ها به حداقل برسانید لوازم الکترونیکی می تواند باعث بی خوابی آن ها شود و ساعت خواب را در آن ها تغییر دهد. خوابیدن در طول روز را کنترول کنید البته نه اینکه اصلا اجازه ندهید بدن آن ها استراحت کند بلکه تایم خوابیدن را کنترول و تنظیم کنید تا شب سر وقتی که باید به خواب بروند و بی خواب نشوند.