اعتماد به نفس پایین در کودکان می تواند بزرگترین عامل شکست آن ها در زندگی و در آینده باشد. اعتماد به نفس نقش بالایی در میزان شکست و پیروزی هر فردی در برابر مشکلات و چالش های زندگی دارد.
کودکان دارای روحیه بسیار حساسی هستند و زمانی که شکست را در زندگی تجربه می کنند اگر اعتماد به نفس پایینی داشته باشند دیگر به سختی می توانند در برابر مشکلات زندگی مقاومت کنند و آن ها را با درک بالا پشت سر بگذارند.
اعتماد به نفس پایین در کودکان باعث می شود تا آنها همیشه مضطرب و نگران باشند زیرا نمی توانند در برابر چالش های زندگی مقاومتی داشته باشند و اما برخی دیگر از کودکان اعتماد به نفس کافی را برای حل مسئله هایی که در زندگی آن ها رخ می دهد دارند و می توانند با خوشحالی آن ها را برطرف کنند.
نشانه های اعتماد به نفس پایین در کودکان
علائم و نشانه های اعتماد به نفس پایین در کودکان متفاوت می باشد. برخی از کودکان سعی بر این دارند که اعتماد به نفس پایین خود را از دیگران پنهان کنند در نتیجه سعی بر این دارند که خود را فردی بزرگ و توانا نشان دهند اما نمی توانند به خوبی در برابر ترس ها و اضطراب های به وجود آمده مقاومت کنند برخی دیگر از کودکان هستند که به صورت علنی تمایل به نشان دادن عدم اعتماد به نفس خود دارند زیرا اینگونه می توانند از بزرگترها بخواهند که در حل مسئله به آن ها کمک کنند.
اما نشانه ها و علائمی هستند که اعتماد به نفس پایین در کودکان را نشان می دهند:
- نمی توانند به راحتی در بازی ها و فعالیت های گروهی قرار بگیرند و اگر حس کنند در یک بازی و یا فعالیتی شکست خورده اند از خود ضعف نشان می دهند و شروع به دروغ گفتن و تقلب کردن می کنند.
- اگر کاری را شروع کنند و مشکلی بر سر راه آن ها قرار بگیرد بلافاصله ناامید شده و دست از آن کار می کشند.
- یکی از نشانه های اعتماد به نفس پایین در کودکان این است که حاضر به شروع کردن یک فعالیت و یا بازی نیستند زیرا ترس و اضطراب از شکست دارند به همین دلیل تمایل به تلاش کردن و یا امتحان کردن هم ندارند.
- کافیست در مدرسه و یا جمع خانواده و دوستان مورد انتقاد قرار بگیرند، به سرعت از خود ضعف نشان می دهند و حس طرد شدن به آن ها دست می دهد به گونه ای که اعتماد به نفس آن ها به شدت افت خواهد کرد.
- اعتماد به نفس پایین در کودکان باعث می شود آن ها نتوانند در مدرسه کودکی اجتماعی باشند و ارتباط خوبی برقرار کنند. همچنین یکی از دلایل افت تحصیلی می تواند همین موضوع باشد.
- اعتماد به نفس پایین در کودکان باعث می شود تا نتوانند با دیگران ارتباط اجتماعی برقرار کنند و یا گوشه گیر و منزوی باشند همچنین این موضوع باعث نوسانات در خلق و خوی آن ها می شود.
- مدام در حال سرزنش کردن خود می باشند و نظرات منفی درباره خود دارند.
- این کودکان به راحتی تسلیم می شوند و در برابر هر مسئله ای می گویند من نمی دانم و آن را به راحتی رها می کنند.
- اعتماد به نفس پایین در کودکان می تواند باعث شود تا به سمت خطر پیش بروند مانند: سیگار کشیدن، فرار از مدرسه، استفاده از الکل و … چرا که با این کار می توانند از نقاط ضعف خود فرار کنند.
دلایل اعتماد به نفس پایین در کودکان
یکی از اصلی ترین مواردی که می تواند باعث کمبود اعتماد به نفس در کودک باشد برخورد و رفتار والدین است.
در برخی از خانوادها به دلایل مختلفی والدین آستانه تحمل و صبر پایینی دارند به همین دلیل تنش و استرس در محیط خانه حاکم می باشد. طلاق والدین، مشکلات مالی و … باعث می شود که والدین ذهنی مضطرب داشته باشند و مدام در برابر کودک خود رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهند و حوصله و زمان کافی برای فرزند خود نداشته باشند.
کودک نیز با دریافت این نوع رفتارها حسی مانند طرد شدن از سمت خانواده دریافت می کند به گونه ای احساس می کند خانواده نمی توانند او را بپذیرند که نتیجه این اتفاق، ارتباط گیری و همبستگی بسیار پایین میان والدین و کودک می شود در نتیجه کودک نمی تواند در رابطه با هر آنچه در او می گذرد با والدینش صحبت کند و این موضوع یکی از دلایل استرس در کودکان و اعتماد به نفس پایین در کودکان می باشد.
مهارت نه گفتن به کودکان می تواند یکی از راه های تربیت کودک باشد اما زمانی که بیش از اندازه با خواسته های کودک مخالفت کنید باعث می شوید کودک نتواند چیزهای تازه را تجربه کند و جلوی آزمون و خطاهای او را می گیرید همین موضوع باعث می شود او خود را بی کفایت بداند و اعتماد به نفس خود را از دست بدهد.
یکی از بدترین کارهایی که یک والدین می توانند در حق فرزند خود انجام دهند تنبیه بدنی کودک می باشد. این موضوع باعث از بین رفتن اعتماد به نفس کودک می شود زیرا این کودک دیگر نمی تواند ابراز وجود کند الخصوص زمانی که جلوی افراد دیگر این کار را انجام دهید. خشونت های فیزیکی، شخصیت کودک را کاملا از بین می برد و او را نسبت به ارزش هایی که دارد به تردید می اندازید که در نهایت باعث اعتماد به نفس پایین در کودکان می شوید.
راه هایی برای افزایش اعتماد به نفس کودک
- تشویق کردن کودک با تلاشی که برای انجام کاری که انجام می دهد بدون در نظر گرفتن نتیجه ی کار
- اجازه دهید کودک توانایی های خود را بسنجد و به تنهایی از عهده ی آن برآید، به تنهایی آن ها را ارزیابی و تست کند.
- به تمام سوالاتی که برای او پیش می آید به آرامی پاسخ دهید و اجازه دهید جهان پیرامون خود را کشف کند.
- مسئولیت های متعددی را سر راهش قرار دهید و اجازه دهید به تنهایی با این چالش ها رو به رو شود.
- از کودک در برابر چیزهایی که علاقه دارد یاد بگیرد حمایت کنید و اجازه دهید توانایی هایش را به شما نشان دهد و شما تنها باید او را تشویق کنید.
- با کودک خود وقت بگذرانید و اجازه دهید با شما در رابطه با هر چه در ذهن دارد صحبت کند حتی برای این کار می توانید شما اولین قدم را بردارید.
- به کودک این اجازه را بدهید که خطا کند آن ها تنها با اشتباه کردن می توانند تجربه کسب کنند و مسئولیت کارهایشان را بپذیرند. به آن ها فرصت دهید تا جبرانی برای اشتباهات خود پیدا کنند.
- با فراهم کردن موقعیت های مختلف برای او به استعدادهای کودک پی ببرید. برای مثال برای خرید لباس بچه گانه اجازه دهید خودش تصمیم گیرنده باشد و یا به هنگام نقاشی کشیدن اجازه دهید هر آنچه در ذهنش می گذرد را به تصویر بکشد.
