کودکان استثنایی نیازهای خاصی دارند و اصولا در یکی از توانایی های حسی، هوشی و حرکتی دچار مشکل می باشند و با اکثر افراد تفاوت دارند که تفاوت های رفتاری در آن ها دیده می شود مانند: پیش فعالی و اتوتیسم. این کودکان گروهی کوچک در جامعه می باشند و نیازهای آموزشی و مراقبتی خاصی دارند و شیوه آموزش به آن ها کاملا متفاوت می باشد و باید به گونه ای خاص انجام شود.
انواع کودکان استثنایی
- عقــب مانده ذهنی
- تیزهوشی
- اختلالات یادگــیریLD
- بیش فعالی کودکان ADHD
- اختلال طیف اوتیسم ASD
- نابینایی و کم بینایی
- ناشنوایی و کم شنوایی
- معلولیت
- فلج مغزی CP
- معلولیت‌های چندگانه
برخی دیگر از کودکانی که در این دسته قرار دارند دچار اختلال در رفتار و برخی دچار افسردگی هستند و بیماری های ژنتیکی نیز شامل کودکان استثنایی می شود.
اکثر کودکان استثنایی در یادگیری های آموزشی مشکلات نارسایی دارند و بین هوش آن ها و عملکردشان تفاوت زیادی وجود دارد که شاید این تفاوت ها به سیستم اعصاب متصل باشد مثلا کتاب خواندن کودکان استثنایی به کندی پیش می رود. به طور کل کودکان استثنایی به هر نوعی که باشند از دیگران متفاوت هستند و با چالش های زیادی در زندگی رو به رو می شوند و زندگی آن ها را متفاوت می کند.
برخی از مشکلاتی که کودکان استثنایی و خانواده های آن ها با آن رو به رو می شوند:
- دوری از جامعه است که این موضوع مربوط می شود به عدم سازگاری جامعه و مناسب سازی آن با این افراد.
- آگاه نبودن افراد با چگونگی رفتار با کودکان استثنایی. این افراد با وضعیتی که دارند فریاد و گریه های زیادی می کنند که برای مراقبین و والدین آن ها نگهداری را دشوار می کند.
- بسیاری از افراد در جامعه حضور دارند که به کودکان استثنایی دیدی منفی دارند و افراد جامعه با این دید باعث ترد شدن آن ها می شودند مثلا کودکان نمی توانند به راحتی در پارک ها بازی کنند و یا همبازی داشته باشند و در مدارس عادی درس بخوانند و…
- کودکان استثنایی پس از بزرگ شدن و متوجه شدن تفاوتشان با کودکان دیگر دچار بحران های زیادی می شوند اکثر این کودکان گوشه گیر و منزوی هستند.
- این کودکان در براقراری روابط اجتماعی، رفتار مودبانه بسیار کند هستند و دچار مشکل و سختی می شوند.
- رشد کودک با کندی های زیادی رو به رو است و به سختی می تواند به آموزش های لازم بپردازد.
اختلال یادگیری کودکان استثنایی
- کودکان استثنایی توجه و تمرکز کافی برای انجام یک فعالیت را ندارند و مانند کودکان پیش فعال رفتار می کنند. این کودکان به سرعت دچار حواس پرتی و فراموشی می شوند.
- رفتارهایی مانند: صحبت کردن بیش از حد، گریه های طولانی و فریادهای بلند، نداشتن صبر و حوصله، راه رفتن و حرکت های بیش از حد و … نشانه این کودکان می باشد.
- برخی از این کودکان کاری را که شروع می کنند نمی توانند به پایان برسانند. اکثر آن ها مشکلات محاسباتی دارند و در درس های ریاضی اعداد و شمارش را به سختی به ذهن می سپارند.
- بیان نوشتاری و املا در آن ها بسیار ضعیف بوده و باید با دقت بیشتری با ان ها ئر این زمینه کار شود چرا که شکل گیری حروف و هماهنگی بین حروف و کلمه ساختن برایشان دشوار می باشد.
- کودکان استثنایی نسبت به دیگر کودکان دیرتر صحبت می کنند و در پیدا کردن کلمات و جمله سازی ناتوان هستند.
- این کودکان به دلیل نداشتن تمرکز و آرامش در یادگیری اشکال، اعداد و الفبا به سختی پیش می روند.
- قوانین برایشان بی معنا است و نمی توانند از دستورات اطلاعت کنند. و آرام و قرار ندارند.
ویژگی کودکان استثنایی با اختلالات در یادگیری
اختلالات یادگیری کودکان استثنایی با توجه به تعاریفی که متخصصین در زمینه کودکان دچار این اختلال ارايه کرده اند، ویژگی این کودکان عبارتند از:
- کودکان دارای اختلال یادگیری دارای بهره هوشی عادی یا بالاتر هستند.
- حواس مختلف مانند بینایی، شنوایی و … در این کودکان دچار مشکل نیست.
- محیط آموزشی این کودکان نسبتا خوب است.
- رفتارهای دارای ناهنجاری شدید در کودکان دارای اختلال یادگیری دیده نمی‌شود.
- پیشرفت آموزشی در کودکان دارای اختلال کمتر از میزان هوش، امکانات آموزشی و سن آنهاست.
چرا کودکان دارای اختلال یادگیری در امر یادگیری شکست می‌خورند؟
- انگیزه کافی در این کودکان به وجود نیامده است.
- دقت و توجه کافی را ندارند.
- پیش از اندازه به جزیی از کل دقت می‌کنند
- در حرکاتشان هماهنگی وجود ندارد.
