کودکان بیش فعال بیشتر از کودکان دیگر نیاز به مراقبت دارند. این کودکان رفتارهای ناخودآگاه از خود نشان می دهند و در صورتی که همگان تصور می کنند این کودکان بسیار موجب آزار و اذیت می شوند و شیطنت های پرخاشگرانه دارند بهتر است بدانید که بسیار مظلوم هستند و نقطه مقابل کودکان خجالتی هستند چرا که ناخودآگاه رفتارهایی انجام می دهند که باعث طرد شدن از جمع می شوند زیرا موجب ناآرامی می شوند و این نیز باعث عصبانیت اطرافیان شده و شاید تنبیه های سختی برای کودکان بیش فعال در نظر بگیرند.
امروزه به علت فشارهای بسیاری که در زندگی ها دیده می شود صبر پدر و مادرها بسیار کم شده است و اکثر کودکان با شیطنت هایی که انجام می دهند و باعث کلافگی و ناراحتی اطرافیان، مخصوصا والدینشان می شوند و همین موضوع باعث می شود تا والدین تصور کنند که کودکشان بیش فعال است اما بهتر است قبل از هر چیزی رفتارهای کودکان بیش فعال را بشناسید تا به راحتی این برچسب را به کودک خود نزنید.
همه ی والدین برای آرامش و تربیت درست فرزندان خودشان بسیار تلاش می کنند و آرزو دارند فرزندانی سالم و مودب داشته باشند و برای آرامش جسم و روان کودکان تلاش می کنند. برخی کودکان به دلایل مختلفی که وجود دارد مانند: ژنتیک، محیط زندگی و … با مشکلات خاص روحی و جسمی مواجه می شوند و نیاز به مراقبت و توجه، ویژه ای دارند و باید روش های تربیتی خاصی را برای آن ها به کار گرفت.
بیش فعالی کودکان چیست؟
بهتر است قبل از هر چیزی بدانید که بیش فعالی چیست و با روند رشد کودک آشنا باشید تا با شناختی که پیدا می کنید درباره فرزندپروری کودکان بیش فعال راحت تر قدم بردارید. کودکان بیش فعال یک اختلال رفتاری و رشدی دارند که با نام های ADHD یا نقص توجه و تمرکز، شناخته می شود. این نوع اختلالات در برخی کودکان بروز می کند که باعث نقص توجه و تمرکز می شود و فعالیت بدنی افراطی را در آن ها ایجاد می کند.
کودکان بیش فعال، بی قرار و به راحتی خسته می شوند. آنها ممکن است در یک جا نشستن یا ساکت ماندن در صورت لزوم مشکل داشته باشند. آنها ممکن است با عجله کارها را انجام دهند و اشتباهات بی دقتی مرتکب شوند. آنها ممکن است صعود کنند، بپرند، یا از جایی که نباید بالا بروند. بدون این که بدانند، ممکن است به گونه ای عمل کنند که برایشان خطرساز است.
یکی از علت های مهم در بروز این مشکل، ترشح ماده ای با نام آدرنالین و یا دفامین می باشد که در بخش جلویی مغز انسان به میزان خاصی ترشح می شود و هنگامی که میزان این ماده در مغر کاهش می یابد اختلالات بیش فعالی و یا ADHD بروز پیدا می کند. کودکان بیش فعال در زندگی فردی، روابط اجتماعی در کودکان و یادگیری دچار مشکل می شوند و این موضوع می تواند به طور مستقیم روی زندگی آن ها تاثیرگذار باشد و روابط اجتماعی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد.
بهتر است بدانید برای درمان اختلال ها و یا کشف استعداد کودکان زمانی مشخص وجود دارد که به آن زمان طلایی گفته می شود که اگر این زمان را از دست بدهید، درمان، استعدادیابی آن ها سخت تر و پرهزینه تر می شود و باید زمان طولانی تری را صرف انجام آن ها کنید. برخی از والدین بر این باور هستند که اختلال های کودکان با بزرگ شدن آن ها بهبود پیدا می کند اما باید بدانید که هیچ گونه اختلالی خود به خود درمان نمی شود و لازمه ی درمان آن بررسی توسط یک پزشک می باشد.
علائم و نشانه ها در کودکان بیش فعال (ADHD)
علائم اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) را می توان به 2 نوع مشکل رفتاری طبقه بندی کرد:
- بی توجهی (مشکل در تمرکز و تمرکز)
- بیش فعالی و تکانشگری
بسیاری از افراد مبتلا به ADHD مشکلاتی دارند که در هر دو دسته قرار می گیرند، اما همیشه اینطور نیست.
به عنوان مثال، حدود 2 تا 3 از هر 10 نفر مبتلا به این بیماری در تمرکز مشکل دارند، اما با بیش فعالی یا تکانشگری مشکل ندارند.
این شکل از ADHD همچنین به عنوان اختلال کمبود توجه (ADD) شناخته می شود. ADD گاهی اوقات می تواند مورد توجه قرار نگیرد زیرا علائم ممکن است کمتر آشکار باشند.
ADHD بیشتر در پسران نسبت به دختران تشخیص داده می شود. دختران بیشتر احتمال دارد فقط علائم بی توجهی داشته باشند، و کمتر احتمال دارد رفتار مخربی از خود نشان دهند که علائم ADHD را آشکارتر می کند. این بدان معناست که دخترانی که ADHD دارند ممکن است همیشه تشخیص داده نشود.
کودکان بیش فعال علائم و نشانه های مختلفی در رفتارهای خود دارند که بیشتر آن ها ویژگی های بارزی هستند که نمایان گر این موضوع می باشند.
- انرژی بالا: کودکان بیش فعال بسیار پرانرژی هستند و به طور مدام در حال فعالیت های بدنی می باشند. برخی از فعالیت ها نیازمند صرف انرژی بسیار می باشند که این کودکان به راحتی از پس آن ها بر می آیند و می توانند به طرز شگفت انگیزی آن ها را انجام دهند.
- لجباز: یکی از خصوصیاتی که در همه ی کودکان به چشم می خورد لجبازی می باشد اما این کودکان، میزان لجبازی بسیار شدیدی دارند و ممکن است برای هر کاری با شما مخالفت و لجبازی کنند.
- خستگی ناپذیر: یکی از خصوصیات بارز کودکان بیش فعال خستگی ناپذیر بودن آن ها می باشد که دلیل آن نیز انرژی بالایی که دارند است و انجام کارهای سخت برای آن ها راحت می باشد و کمتر احساس خستگی می کنند.
- یادگیری کم: یکی از مواردی که در کودکان بیش فعال به چشم می خورد عدم یادگیری سریع می باشد و باید زمان بیشتری را صرف کنید تا بتوانید مواردی را به آن ها آموزش دهید.
- توجه و تمرکز: این کودکان به دلایل مختلف نمی توانند تمرکز کافی داشته باشند و با کوچک ترین اتفاقی تمرکز خود را از دست می دهند و نمی توانند به راحتی به چیز خاصی توجه داشته باشند. مثلا کتاب خواندن کودکان بیش فعال با مشکل رو به رو است و نمی توانند به آن توجه کافی را نشان دهند.
- ایجاد سر و صدا: کودکان بیش فعال هنگام بازی کردن و انجام غعالیت های خودشان سر و صدای زیادی را ایجاد میکنند و توجهی به اطراف خود ندارند.
- صبور نبودن: این نوع کودکان صبر کافی ندارند و نمی توانند در مقابل طلب چیزی از شما تحمل داشته باشند و اگر خواسته هایشان دیر برآورده شود، رفتارهای عجیب همراه با گریه و سر و صدا از خودشان نشان می دهند.
- توانایی تکمیل کارها: این دسته از کودکان توانایی کمی در انجام و تکمیل کردن کارهایشان دارند و یکی از اصلی ترین موضوعاتی که وجود دارد عدم تمرکز کافی می باشد و اکثر کارهایی که شروع می کنند را نمی توانند تا انتها انجام دهند و نصف نیمه آن ها را رها می کنند و علاقه ای از خود نسبت به آنچه انجام می دهند نشان نمی دهند.
- داشتن دامنه توجه کوتاه و به راحتی پرت شدن
- مرتکب اشتباهات بی دقت – به عنوان مثال، در تکالیف مدرسه
- فراموشکار ظاهر شدن یا از دست دادن چیزها
- ناتوانی در انجام کارهایی که خسته کننده یا وقت گیر هستند
- به نظر می رسد قادر به گوش دادن یا اجرای دستورالعمل ها نیست
- فعالیت یا وظیفه دائما در حال تغییر است
- داشتن مشکل در سازماندهی وظایف
چگونه با کودکان بیش فعال رفتار کنیم؟
برخورد با کودکان بیش فعال می تواند چالش برانگیز باشد، اما چندین استراتژی وجود دارد که می تواند در مدیریت رفتار آنها موثر باشد. در اینجا چند نکته وجود دارد:
- برنامه‌ها را تنظیم کنید: کودکان مبتلا به بیش‌فعالی معمولاً در ساختار و برنامه‌های روزمره رشد میکنند. یک برنامه روزانه ثابت برای کودک خود تنظیم کنید، از جمله زمان های منظم برای تغذیه کودکان بیش فعال، زمان بازی و زمان خواب.
- یک محیط آرام فراهم کنید: محیطی آرام و ساکت برای کودک خود ایجاد کنید، به خصوص در مواقعی که نیاز به تمرکز یا استراحت دارد. این می تواند شامل ایجاد یک فضای مشخص برای بازی یا درس خواندن کودکان بیش فعال یا استفاده از هدفون های حذف کننده نویز برای جلوگیری از حواس پرتی باشد.
- تشویق به فعالیت بدنی: کودکان بیش فعال اغلب انرژی زیادی دارند که باید آزاد شود. فرزندتان را تشویق کنید تا به فعالیت های بدنی مانند بازی در بیرون از منزل، دوچرخه سواری یا شرکت در ورزش بپردازد.
- از تقویت مثبت استفاده کنید: فرزندتان را به خاطر رفتار و دستاوردهای مثبت تحسین کنید. تقویت مثبت می تواند یک انگیزه قوی برای کودکان مبتلا به بیش فعالی باشد.
- انتظارات و عواقب واضحی را تعیین کنید: انتظارات خود را از رفتار فرزندتان روشن کنید و عواقب بد رفتاری را مشخص کنید. ثبات در اجرای این قوانین کلیدی است.
- درمان یا دارو را در نظر بگیرید: اگر بیش فعالی کودک شما باعث ایجاد مشکلات مهم در زندگی روزمره او می شود، به دنبال کمک از یک درمانگر یا روانپزشک باشید. دارو نیز ممکن است در برخی موارد یک گزینه باشد.
به یاد داشته باشید، هر کودکی منحصر به فرد است و آنچه برای یک کودک مفید است ممکن است برای کودک دیگر کارساز نباشد. ممکن است برای یافتن راهبردهای مناسب برای مدیریت بیش فعالی فرزندتان کمی آزمون و خطا لازم باشد.
چگونه یک کودک بیش فعال را آرام کنید؟
آرام کردن کودک بیش فعال می تواند چالش برانگیز باشد، اما چندین استراتژی وجود دارد که می تواند در مدیریت رفتار آنها و کمک به آرامش آنها موثر باشد. در اینجا چند نکته وجود دارد:
- استراحت برای کودکان بیش فعال: اگر فرزندتان احساس می‌کند بیش از حد تحت فشار است، او را تشویق کنید تا بعد از هر فعالیتی که انجام می‌دهد استراحت کند. این می تواند شامل رفتن به یک فضای ساکت، کشیدن نفس های عمیق یا درگیر شدن در یک فعالیت آرام بخش دیگر باشد.
- درگیر فعالیت بدنی: کودکان بیش فعال اغلب انرژی زیادی دارند که باید آزاد شود. فرزندتان را تشویق کنید تا به فعالیت های بدنی مانند بازی در بیرون از منزل، دوچرخه سواری یا شرکت در ورزش بپردازد. این می تواند به آنها کمک کند تا انرژی اضافی را بسوزانند و احساس آرامش کنند.
- تکنیک های آرام سازی را تمرین کنند: تکنیک های آرام سازی مانند تنفس عمیق، آرام سازی پیشرونده عضلانی یا تجسم را به کودک خود آموزش دهید. این تکنیک ها می توانند به کاهش استرس و افزایش آرامش کمک کنند.
- یک محیط آرام فراهم کنید: محیطی آرام و ساکت برای کودک خود ایجاد کنید، به خصوص در مواقعی که نیاز به تمرکز یا استراحت دارد.
- از تقویت مثبت استفاده کنید: فرزندتان را به خاطر رفتار و دستاوردهای مثبت تحسین کنید. تقویت مثبت می تواند یک انگیزه قوی برای کودکان مبتلا به بیش فعالی باشد.
