تربیت کودکان نافرمان | علت نافرمانی کودکان

در برخی از خانواده ها، والدین از کودکان نافرمان و پرخاشگر خود همیشه در حال شکایت و نارضایتی می باشند. اکثر کودکان ناراحتی خود را با پرخاشگری و نافرمانی نشان می دهند حال ممکن است برای جلب توجه باشد و یا نارضایتی آن ها از محیط هایی مثل خانه، مدرسه، مهدکودک و… پیدا کردن دلایل نافرمانی کودکان یکی از مهمترین راه ها برای حل این مسئله می باشد.

هر از چند گاهی اکثر کودکان خواسته های والدین خود را نادیده می گیرند. این بخشی از بزرگ شدن و آزمایش دستورالعمل ها و انتظارات بزرگسالان است. این یکی از راه های کودکان برای یادگیری و کشف خود، بیان فردیت خود و دستیابی به احساس استقلال است. هنگامی که بال های مستقل خود را دراز می کنند و درگیر درگیری های جزئی با والدین خود می شوند، مرزهای قوانین والدین و کنترل خود را کشف می کنند.

با این حال، گاهی اوقات، این تعارضات بیش از آشفتگی های گاه به گاه است و الگویی برای نحوه تعامل والدین و فرزندان می شود. نافرمانی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. گاهی اوقات به دلیل انتظارات غیر منطقی والدین است. یا ممکن است به خلق و خوی کودک یا مشکلات مدرسه، استرس خانوادگی یا درگیری بین والدین (طلاق والدین)او مربوط باشد.

برخی مواقع والدین با صبر کمی که دارند باعث افزایش این عامل در کودک می شوند و در نهایت به لجبازی کودکان، گریه و فریاد کشیدن کودک، دعوای کودکان و … ختم می شود. رفتار با کودکان نافرمان برای والدین بسیار مسئله ساز و دشوار است.

این کودکان امکان دارد در تمامی مسائل زندگی و روزمره خودشان از دستور شما نافرمانی کنند مانند: غذاخوردن، حمام کردن، مرتب و منظم بود کودکان و … بهتر است بدانید با داد و فریاد شما نافرمانی کودکان بیشتر خواهد شد بنابراین آستانه صبر خود را بالا ببرید تا راحت تر بتوانید به تربیت فرزند خود رسیدگی کنید.

بهترین راه مقابله با نافرمانی کودکان این است که با کمال آرامش به او نشان دهید که رفتار منفی او کاری را پیش نمیبرد. برای درست کردن و حل این مسئله باید برای رفتارهای خوب او به تشویق کودک بپردازید تا متوجه شود که هر چه رفتار خوب تری داشته باشد، در مقابل با تشویق شما روبه رو خواهد شد.

مثلا می توانید برای تشویق و پاداش، با او به خرید لباس بچه گانه ی مورد علاقه ی فرزند خود بروید.

روش های تربیت کودکان نافرمان

وقتی کودکی دارید که به طور مزمن نافرمانی می کند، منابع احتمالی آشفتگی درونی و سرکشی او را بررسی کنید. اگر این یک الگوی مداوم بوده است که تا دوران کودکی ادامه داشته است، وضعیت خانوادگی خود را از نزدیک ارزیابی کنید:

• اعضای خانواده شما چقدر برای یکدیگر احترام قائل هستند؟
• آیا آنها به حریم خصوصی، ایده ها و ارزش های شخصی یکدیگر احترام می گذارند؟
• خانواده چگونه اختلافات خود را حل می کند؟
• آیا اختلاف نظرها از طریق بحث منطقی حل می شود یا مردم مرتباً بحث می کنند یا به خشونت متوسل می شوند؟
• سبک معمول شما در ارتباط با فرزندتان چیست و نظم و انضباط معمولاً به چه شکلی است؟
• کتک زدن(تنبیه بدنی کودک) و فریاد زدن چقدر است؟
• آیا شما و فرزندتان شخصیت‌ها و روش‌های کنار آمدن در دنیا بسیار متفاوت هستید که باعث ایجاد اصطکاک بین شما می‌شود؟
• آیا فرزند شما برای موفقیت در مدرسه یا ایجاد دوستی مشکل دارد؟
• آیا خانواده در شرایط استرس زا قرار دارند؟

اگر فرزند شما اخیراً شروع به نشان دادن بی احترامی و نافرمانی کرده است، به او بگویید که تفاوتی در رفتار او مشاهده کرده اید و احساس می کنید که او ناراضی است یا در حال مبارزه است. با کمک او سعی کنید علت خاص ناامیدی یا ناراحتی او را مشخص کنید. این اولین قدم برای کمک به او برای تغییر رفتارش است.

1_ از کلمات منفی برای کودک خود استفاده نکنید چرا که این کلمات برای او قابل درک نمی باشد برای مثال اگر می گویید اسباب بازی های خود را در خانه پخش نکن، کودک فکر می کند نمی تواند از آنها استفاده کند و یا با آن ها بازی کند بنابراین درست است بگویید در اتاق خودت با اسباب بازی هایت بازی کن.

منظورتان را به کودک بفهمانید و به او بگویید که دقیقا چه انتظاری از او دارید. اگر به صحبت های فرزندتان با از دست دادن عصبانیت واکنش نشان دهید، او با نافرمانی و بی احترامی پاسخ می دهد.

در مقابل، زمانی که شما آرام، همکار و ثابت قدم باشید، او مطیع تر می شود. اگر شما نسبت به او و سایر اعضای خانواده احترام قائل باشید، او یاد خواهد گرفت که احترام بگذارد. اگر نافرمان شد و از کنترل خارج شد، زمانی به او بدهید تا آرام شود و دوباره کنترل خود را به دست آورد.

وقتی فرزندتان مطیع و محترم است، او را به خاطر این رفتار تشویق کنید. به رفتاری که به دنبال آن هستید پاداش دهید، از جمله همکاری و حل اختلافات. این تلاش های مثبت همیشه بسیار موفق تر از تنبیه خواهد بود.

2_ کودکان نیاز زیادی به والدین دارند در نتیجه تایمی را در روز به او اختصاص دهید و با او وقت بگذرانید، بازی های خلاقانه می توانند راهی باشند تا شما را به کودک نزدیک کنند. علاقه ی کودک خود را به بازی ها بشناسید و در روز تامی را با او بگذرانید.

کودکان نیاز بسیاری به توجه والدین دارند. زمانی که کودک شمارا دوست خود بدانید دیگر از دستورات شما نافرمانی نخواهد کرد. کودکان نافرمان از نافرمانی بودن هیچ لذتی نمی برند. مشکل این است که آنها ممکن است راه دیگری برای رفتار یا درک مزایای متفاوت عمل کردن ندانند.

شما باید راهی پیدا کنید تا آنها را تشویق کنید تا رفتار مناسبی داشته باشند. به آنها کمک کنید بفهمند که اگر این کار را بکنند همه سود خواهند برد و راه های دیگری برای ابراز وجود وجود دارد.

سال‌ها تحقیق نشان داده است که بهترین راه برای تربیت فرزندان، برقراری تعادل بین نظم و محبت است. به آرامی مشکلاتی را که هنگام رفتار آنها به وجود می آید توضیح دهید و یک برنامه عملی ارائه دهید که همه را درگیر کند. این رویکرد به کودکان کمک می کند تا بهتر بفهمند که چرا اطاعت و ارتباط خوب می تواند بسیار مثبت باشد.

3_ کودکان نافرمان به عواقب کارهای خودشان هرگز فکر نمی کنند بنابراین باید با حفظ آرامش برای انها توضیح دهید که اگر فلان کار اشتباهی را انجام دهی چه پیامدهای منفی برای او خواهد داشت این کار را در کمال آرامش و به دور از تهدید انجام دهید.

یکی از کلیدهای اجتناب از رفتارهای غیرمنتظره و نافرمان، ایجاد یک روال واضح است. پایبندی به یک برنامه مشخص و منسجم هر روز به کودک شما کمک می کند تا از نظر عاطفی برای فعالیت های روز آماده شود.

وقتی می دانند که چه چیزی در راه است، احساس امنیت بیشتری می کنند. آنها متوجه خواهند شد که در اطرافشان چه می گذرد، که همکاری و تعادل را در رفتارشان تشویق می کند. از سوی دیگر، یک روال نامرتب این پیام را می فرستد که هیچ ساختار، مرز یا قانون وجود ندارد.

آنها را به این باور می رساند که هیچ کس از آنها انتظاری ندارد، بنابراین می توانند هر کاری که بخواهند انجام دهند. در واقع، این امکان وجود دارد که کودکان به شیوه ای نافرمان یا سرکش رفتار کنند، زیرا آنها مسئولیت های خود را درک نمی کنند.

4_ زمان مناسبی را برای صبحت با کودکان نافرمان انتخاب کنید و سعی کنید شرایط را برای صحبت کردن مساعد کنید و به کودک خود بفهمانید که خانواده دارای قوانین می باشد که باید غرزندان از آن تبعیت کنند و این موضوع به آن معنا نیست که والدین بخواهند او را مورد آزار و اذیت قرار دهند بلکه برای حفظ آرامش محیط زندگی آن ها می باشد.

5_ با کودکان نافرمان خود احساسی برخورد نکنید چرا که در آن زمان شما به عصبانیت و پرخاش او پر و بال می دهید مثلا اگر می گویید تکالیفم زیاد است و نمی خواهم آن ها را انجام دهم نباید با دلسوزی به او بگویید بله زیاد است و کتاب و دفترت را جمع کن نمی خواهد ادامه دهی.

بلکه باید به او بگویید من تو را درک می کنم که خسته ای اما برای موفقیت خودت باید آن ها را انجام دهید ولی می توانی کمی استراحت کنی و دوباره شروع به ادامه انجام تکالیفت کنی.

پیام ها باید واضح باشند. بیهوده است که به کودک بگویید «این کار را نکن» اگر به او یاد ندهید که چه رفتاری مناسب است. برای مثال، اگر می‌خواهید بازی را متوقف کنند و برای ناهار بنشینند، چیزی مانند این را امتحان کنید: «زمان توقف بازی است. اسباب بازیت را کنار بگذار و بیا سر میز بنشین.»

علت نافرمانی کودکان

کودکان نافرمان همیشه برای سرگرمی نافرمانی نمی کنند. شناسایی دلایل زمینه ای می تواند راه حل های موثری ارائه دهد که والدین باید برای مهار این رفتارها آن ها را شناسایی کرده و کنترول کنند. در این قسمت به برخی از مواردی می پردازیم که در بیشتر کودکان نافرمان دیده می شود.

• اختلاف نظر:

اگر مدام با فرزند خود اختلاف نظر دارید و همیشه بابت تمام خواسته های کودکان خود از کلمه ی خیر استفاده می کنید با این رفتار باعث دلسرد شدن او از رابطه ی عاطفی و محبتتان می شوید. بنابراین سعی کنید کودک خود را مستقل بار بیاورید و او را در وضعیتی آزاد قرار دهید چرا که کودکان نافرمان مدام از تحت کنترول بود شکایت دارند.

 

• خط قرمزهای نامشخص:

اگر برای فرزند خود مرزی را تعیین می کنید حتما دلیل آن را بیان کنید چرا که نداستن دلیل برای انجام ندادن کاری باعث می شود کودک مدام کلافه باشد و به سمت نافرمانی سوق داده شود. در اکثر کودکان نافرمان دیده شده است که دلایل عصبانیت آن ها از کنجکاوی کودک می باشد که چرا والدین او انجام کاری را برای او منع کرده اند.

ممکن است برای فرزندان خود حد و مرزی تعیین کنید، اما هرگز هدف پشت سر آنها را توضیح ندهید. در حالی که برای فرزندان خود مرزهای سالمی تعیین می کنید، دلیل بیاورید. به عنوان مثال، اگر به آن‌ها اجازه می‌دهید فقط یک بار در هفته غذای ناسالم بخورند، به‌جای گفتن «نمی‌توانید آن را بخورید»، مضرات غذای ناسالم را به آنها اطلاع دهید.

• برچسب نزنید:

یکی از کارهای اشتباهی که والدین خواسته و یا ناخواسته انجام می دهند این است که به کودک خود برچسب می زنند مثلا: کودک پیش فعال، کودک نامنظم، کودک عصبی و… با این کار باعث می شود کودک از شرایط ایده آل خارج شود و رفتارهای عصبی و غیر منطقی از خود نشان دهد.

سرزنش کردن باعث پایین آمدن اعتماد به نفس کودکان  می شود و در نهایت با نافرمانی کودکان روبه رو خواهید شد. کودکانی که اغلب با یک برچسب، برچسب زده می شوند، آن را به کار خود می گیرند. فرض کنید به آنها برچسب “متکبر” می زنید، ممکن است آن را به عنوان ویژگی خود در نظر بگیرند و شروع به همان رفتار کنند.

اگر به کودکی به عنوان “بهترین” برچسب زده شود، ممکن است فکر کند هرگز نمی تواند اشتباه کند. اما زمانی که آنها در بهترین حالت خود نیستند، ممکن است بر منیت آنها تأثیر بگذارد و منجر به رفتار غیرمنطقی شود. تمجید یا سرزنش فرزندتان نباید همراه با برچسب باشد.

• محیط خانواده:

نزاع های مداوم در خانواده می تواند تأثیر بدی بر سال های رشد کودک بگذارد. آیا در خانه شما فریاد زدن زیاد است؟ آیا بزرگترها به یکدیگر احترام می گذارند؟ محیط منفی در ذهن نوجوان نقش می بندد و در نهایت ممکن است نافرمان شوند.

خانواده الگوی اصلی برای کودک محسوب می شوند بنابراین رفتار بد و نامناسب شما تاثیری منفی بر رشد کودک خواهد گذاشت برای مثال والدینی که مدام جلوی کودک فریاد می زنند و با هم لجبازی می کنند نباید انتظار داشته باشند که کودکی فرمان پذیر داشته باشند.

پیامدهای نافرمانی کودکان

نافرمانی کودکان باید در مراحل اولیه بررسی شود. رفتار کودکان نافرمان اگر کنترول نشود ممکن است باعث شود در کودک ویژگی های شخصیتی زیر ایجاد شود.

1. تکبر: کودکان نافرمان اغلب رفتاری مغرورانه دارند. همه شما برای شام کنار هم می نشینید، اما فرزندتان می خواهد چیزی متفاوت بخورد. اگر آنها را ارائه ندهید، ممکن است به خشم متوسل شوند.

2. دروغ گفتن: وقتی کودکان نمی خواهند گوش دهند، بهانه های متعددی برای فرار از موقعیت پیدا می کنند. در معامله، ممکن است برای برآورده کردن خواسته های خود شروع به دروغ گویی کنند. فرض کنید کودکی با وجود داشتن جعبه مداد رنگ، مجموعه جدیدی از جعبه های مداد رنگی می خواهد. شما از خرید امتناع می کنید و آنها به دروغ متوسل می شوند.

3. بی احترامی: شما به فرزندتان می گویید که آب را روی زمین نریزد و متوجه می شوید که او به شما حالتی سرکشی می کند. اگر یک یا دو بار رفتار نافرمانی کودکان را نادیده گرفته باشید، ممکن است گوششان را ببندند و در نهایت به هشدارهای شما بی احترامی کنند.

4. لجاجت: تنبیه بیش از حد اغلب باعث نافرمانی کودکان می شود که در نهایت منجر به لجاجت می شود. گاهی فشار بیش از حد آنها را نیز پرخاشگر و نافرمان می کند. اگر به طور مکرر کودکان را سرزنش کنید، آنها را مستعد کج خلقی و لجبازی می کند.

5. آسیب زا: این یک ویژگی مشترک با کوچکترها است. اگر آسیب ببینند، ممکن است خشن شوند و با خواهر و برادر یا دوستانشان خوب بازی نکنند. آنها ممکن است به دلیل ناراحتی به نیشگون گرفتن یا گاز گرفتن متوسل شوند اگر به خواسته خود نرسند.

واکنش های مناسب با کودکان نافرمان

والدین اصلی ترین الگو برای کودکان هستند در نتیجه باید رفتارهای کنترول شده ای داشته باشند. اگر مدام در مقابل خواسته های کودک، کنترول خود را از دست می دهید و با بی احترامی و داد و فریاد به آن ها پاسخ می دهید، آن ها نیز در مقابل رفتار شما مانند آیینه برخورد می کنند و در نهایت باعث و بی احترامی آن ها می شوید و با کودکان نافرمان خود روبه رو می شوید بنابراین هر چه با آن ها رفتارهای خوب و مثبتی داشته باشید آن ها نیز رابطه ای سالم و صمیمانه را با شما برقرار می کنند.

اگر فرزند شما رفتار مودبانه دارد باید بابت رفتارهای خوب او از کودک تشکر کنید و او را تشویق به تکرار و انجام آن ها کنید. رفتارهای مثبت و محترمانه بهتر جواب می دهند تا تنبیه و داد و فریاد. اگر والدین به کودک خود در جمع و یا در خانه احترام بگذارند کودک یاد می گیرد تا محترمانه رفتار کند و دیگر نافرمانی کودکان را مشاهده نخواهید کرد.

1. از اختیارات خود استفاده کنید و توضیح دهید:

رفتار نادرست کودکان نافرمان نباید شما را به جنگ با او بکشاند. بایدها و نبایدهای اقدامات انضباطی شما را به آنها اطلاع دهید. با این اعمال انعطاف پذیر باشید و سخت گیری هیچ اشکالی ندارد. شما می توانید با فرزندان خود دوست باشید اما در مورد نظم و انضباط یک خط بکشید. اگر نمی خواهید آنها کاری انجام دهند، دلیل آن را به آنها بگویید. به عنوان مثال، شما به کودک خود اجازه نمی دهید بدون کلاه ایمنی دوچرخه سواری کند، به او بگویید زیرا ممکن است منجر به آسیب شود.

2. بگذارید پاسخگو باشند:

اگر فرزند شما به طور مکرر اشتباه مشابهی را انجام می دهد، زمان هشدار فرا رسیده است. اگر کودک دائماً هر روز خواهر یا برادر خود را مورد آزار و اذیت قرار می دهد، به آنها بگویید که به مدت یک هفته اجازه تماشای کارتون مورد علاقه خود را ندارند. اقدامات خود را به شدت حفظ کنید تا آنها را بدیهی نگیرند.

3. کنترل مداوم آنها را حفظ کنید:

اجازه رفتار بد یا عصبانیت را ندهید، فقط به این دلیل که زمان تعطیلات است و می خواهید اجازه دهید همه چیز درست شود. اگر آن را کنترل نکنید، ممکن است آن را نقطه ضعف شما بدانند. همچنین به عادت آنها تبدیل می شود که نظر و رفتار شما را می توانند در شرایطی تغییر دهند. بنابراین، کنترل رفتار اشتباه آنها را در هر مرحله حفظ کنید.

4. آرام اما محکم باشید:

خونسردی خود را با فرزندتان از دست ندهید. شما باید مثل یک پدر و مادر رفتار کنید نه خواهر و برادر آنها. عصبانیت همیشه ممکن است کودک را سرکش کند. اما در عین حال مقتدر باشید. اقتدار نباید با خشم اشتباه گرفته شود. به عنوان مثال، اگر می خواهید کودکتان اسباب بازی هایش را در کمد بچیند، لحن مودبانه بهتر از یک لحن دستوری کار می کند. می‌توانید به آن‌ها بگویید: «اسباب‌بازی‌هایت را در کمد نگه دار، سپس من به تو کمک می‌کنم اتاق را تمیز کنی»، به جای «اسباب‌بازی‌هایت را در کمد نگه دار، در غیر این صورت تلویزیون نخواهی دید».

5. با آنها همدلی کنید:

برای قضاوت در مورد کودکان نافرمان باید از نظر عاطفی با آنها ارتباط برقرار کنید. هر از چند گاهی عشق خود را نشان دهید. سعی کنید پدر و مادری باشید که نقش رفیق و دوست را دارد. می‌توانید بگویید، «نگران نباش، تا زمانی که تکالیف خود را تمام کنی کنارت می نشینم» با انجام این کار، هنگام انجام کار، با آنها همدلی می‌کنید.

6. دلیل بیاورید:

برخی از کودکان ممکن است هنگام عصبانیت ضربه زدن را انتخاب کنند. به آنها بگویید ضربه زدن ممکن است باعث آسیب شود. از آنها بپرسید که اگر کسی به آنها ضربه بزند چه احساسی خواهند داشت و آنها صدمه می بینند. بگذارید بدانند کودکانی که چنین رفتاری دارند مورد پسند همه نیستند. اگر عادت دارند وسایل خواهر و برادرشان را بردارند، از آنها بپرسید که اگر همین اتفاق برای او بیفتد چه احساسی خواهد داشت.

7. به آنها پاداش دهید:

پاداش دادن به کودکان نافرمان برای رفتار عالی آنها باعث می شود که با گذشت زمان بهتر شوند. شما به خرید می روید و به فرزندانتان می گویید که بدون دعوا بازی کنند. وقتی برمی گردی، آنها را در بهترین رفتارشان می بینی. بستنی مورد علاقه‌شان را به آن‌ها بدهید.