در برخی از کودکان پیش دبستانی و دوران ابتدایی پیش فعالی دیده می شود. کنترول رفتار کودکان پیش فعال در مدرسه سخت می باشد اما باید توجه داشته باشید که اکثر کودکان در این دوره سنی جنب و جوش بسیاری دارند بنابراین نمی توانید به راحتی تشخیص دهید که کودک پیش فعال است. این اختلال باید توسط متخصص تشخیص داده شود و نه هیچ کس دیگری. امروزه که تمامی مدارس دارای مشاوره می باشند آن ها هستند که باید تشخیص دهند که کودک دارای این نوع اختلال می باشد یا نه با مشاهده رفتار و علائمی که در کودکان پیش فال وجود دارد دانستن این موضوع کار دشواری نمی باشد.
اختلال پیش فعالی در کودکان
کودکانی که اختلال پیش فعالی دارند نمی توانند تمرکز کافی روی یادگیری مطالب داشته باشند و کنترول کردن رفتارهای آن ها دشوار است و بیش از اندازه فعال هستند. نقص توجه یکی از شایع ترین رفتار، کودکان پیش فعال در مدرسه می باشد. علائم پیش فعالی بیشتر در مقطع دبستان و دوران بلوغ خود را نشان می دهد که با پیگیری و روش های درمانی مؤثر اکثر آن ها در سن بزرگسالی بهبود پیدا می کنند. توجه داشته باشید که با فعالیت های بیش از حد هر کودکی نمی توانید به او برچسب پیش فعالی بزنید و علائم آن باید توسط متخصص و پزشک شناسایی و تحت درمان قرار بگیرد.
این موضوع بسیار اهمیت دارد چرا که در برخی کودکان با یک یا چند رفتار همراه است که با کمی دقت و درمان کوتاه مدت از بین می رود و در برخی دیگر اگر پیگیری نشود با افسردگی کودکان، اختلال دو قطبی و کودک نافرمان همراه می شود. کودکان رفتارهای یکسانی ندارند و میزان تحرک در آن ها متفاوت می باشد اما برخی کودکان از همان دوران نوزادی رفتارهای خاصی از خود نشان می دهند که توجه والدین را به خود جلب می کنند. این رفتارها رفته رفته و با افزایش سن بیشتر شده و به گونه ای می شود که کودک دیگر آرام و قرار ندارد.
برخی از والدین با مشاهده شیطنت ها و یا ساکت بودن های افراطی فرزند خود تصور می کنند که او پیش فعال است و دچار شک و تردید می شوند که همین دلیل کافیست تا مورد معاینه پزشک قرار بگیرد تا مطمئن شوید که کودک هیچ گونه بیماری و یا آسیب مغزی ندارد. اما گروهی دیگر وجود دارند که علائم و رفتارهای خاص در آن ها مشهود می باشد مانند: سخت خوابیدن، کم اشتهایی، حواس پرتی و … که با رشد کودک علائم در آن ها بزرگتر و مشخص تر می شود مانند: کودک تمایلی به بازی کردن با همسالان خود را ندارد، اغلب ترجیح می دهد تنها باشد، تمایلی به دوست یابی و برقراری روابط اجتماعی ندارد و …
این گروه از کودکان انرژی بسیار بالایی دارند و رفتار غلط از خود نشان می دهند برای مثال وسایل دم دست خود را به سمت دیگران پرت می کنند، لجبازی های مکرر، آشفتگی و عصبانیت های بسیار بالا، فریاد زدن کودک و… در اینصورت نباید از آن ها انتقادهای شدید و مکرری شود چرا که اعتماد به نفس کودک از بین رفته و عزت نفس خود را از دست می دهد این رفتارها تا سن سه سالگی خود را نشان می دهند که والدین نقش اساسی برای از بین بردن این رفتارها دارند که باید از متخصصان کمک بگیرند.
بازی کردن با آن ها وقت گذراندن برای این کودکان و کتاب خواندن و قصه گویی برای کودک می تواند کمی کمک کند تا او را به ارامش دعوت کنید بنابراین اول باید آرامش خود را حفظ کنید و صبور باشید تا بتوانید به فرزند خود برای حل این مشکل کمک کنید.
علائم و نشانه های کودک پیش فعال
- عمیقا رویاپردازی می کنند
- لوازم خود را گم می کنند و فراموشکار هستند
- بی قرار و ناارام هستند
- پر حرف هستند
- عصبی و پرخاشگری های زیادی را از خود نشان می دهند
- انجام فعالیت های پرخطر
- یادگیری برای آن ها دشوار است
- نمی توانند با دیگران به راحتی ارتباط برقرار کنند.
- رعایت نوبت و اجرای قوانین برای آن ها کاری بسیار دشوار می باشد.
رفتار کودکان پیش فعال در مدرسه
کودکان پیش فعال در مدرسه دچار اختلالات بیشتری می شوند چرا که حضور در مدرسه برای آن ها قابل تحمل نیست و جذابیتی برای آن ها ندارد اما برخی از آن ها بعد از گذشت مدتی و شناخت معلم و همکلاسی های خود رغبت تمایل بیشتری از خود نشان می دهند در صورتی که در محیط مدرسه شرایط آن ها درک شود و به درستی با این کودکان رفتار شود.
همان طور که می دانید این کودکان شیطنت و بی قراری های زیادی را از خود نشان می دهند و برای انجام کارهای عجله بسیاری دارند به همین دلیل نمی تواند انجام کاری را به اتمام برسانند و اگر از کودک پیش فعال درخواستی داشته باشید نمی تواند آن را درست اجرا کند. کودکان پیش فعال در مدرسه اغلب نسبت به درس بی توجه هستند و نمی توانند به راحتی چیزهایی را که به آن ها آموزش داده می شود را به خاطر بسپرند و فراموش کار هستند.
کودکان پیش فعال در مدرسه دست به انجام فعالیت های خطرناک می زنند چرا که دارای انرژی تمام نشدنی هستند به همین دلیل آن ها بسیار کم حواس و بی توجه بوده و تمرکز کافی برای یادگیری را ندارند بنابراین دچار مشکلات درسی بسیاری هستند اما می توانند به کمک معلم خود آرامش درونی خود را حفظ کنند. معلم های باید این گونه کودکان را به خوبی شناسایی کرده و سعی بر کنترول آن ها کند.
همان طور که گفته شد کودکان پیش فعال در مدرسه تمرکز کافی ندارند و بسیار عجول می باشند به همین دلیل است که نمی توانند تکالیف خود را به خوبی انجام دهند همچنین در یادگیری دچار اختلال هستند و نمی توانند اعداد و حروف را به درستی بنویسند و این دلیل کافی است برای مردود شدن آن ها در سال های اولیه تحصیلشان. آن ها قادر به بازی های گروهی و تعامل با دیگران نیستند به همین دلیل محبوبیت کمی بین دوستان و هم کلاسی های خودشان دارند که همگی نسات گرفته از رفتارهای خود کودک می باشد.
روش های مقابله با کودکان پیش فعال در مدرسه
راهکارهای بسیاری وجود دارد تا بتوانید به تقویت مهارت های کودکان پیش فعال در مدرسه کمک کنید.
- برنامه ریزی برای زمان مطالعه و افزایش آن به مرور زمان
- کودکان پیش فعال در مدرسه به محیطی آرام برای درس خواندن نیاز دارند تا بتوانند تمرکز کافی داشته باشند
- یک برنامه مشخصی را در زمان مشخص برای او تعیین کنید.
- زمان مطالعه را تقسیم بندی کنید و بین آن اجازه دهید کودک استراحت کند و این زمان ها را کوتاه نکنید.
- اجازه ندهید درس ها روی هم انباشته شوند و روند مطالعه را مطابق با قانونی که وضع کرده اید ادامه دهید.
- برای انجام فعالیت های مدرسه و تکالیف او زمان اضافی را در نظر داشته باشید.
- اگر کودک زمان بیشتری برای یادگیری نیاز دارد معلم خصوصی برای او بگیرید.
- از او بخواهید نکات مهم درسی را چندین بار بنویسد اما نه به اندازه ای که از درست زده شود.
- اطلاعات مهم را در کتاب هایلایت کنید تا در زمانی دیگر به مطالعه آن بپردازد.
- زمانی را برای فعالیت درسی انتخاب کنید که مطمئن باشید تمرکز کافی دارد.
- دفتر او را کاملاً خط کشی کنید و از او بخواهید نوشته های خودش را مرتب انجام دهد.
- از صدای بلند برای رساندن اطلاعات به او استفاده کنید.
